Thẩm định dự án đầu tư là gì?

Thẩm định dự án đầu tư là hoạt động nghiên cứu, phân tích một cách khách quan, khoa học, toàn diện về tất cả các nội dung kinh tế kỹ thuật của dự án, được được đặt trong mối tương quan với môi trường tự nhiên, kinh tế xã hội để quyết định đầu tư cũng như tài trợ vốn cho dự án.

Thẩm định là quá trình kiểm tra, đánh giá những nội dung cơ bản của dự án một các tách biệt với quá trình soạn thảo dự án. Quá trình thẩm định là cơ sở để tạo sự vững chắc cho các hoạt động đầu tư hiệu quả.

Những quyết định được đưa ra từ quá trình thẩm định dự án sẽ là cơ sở quan trọng để các cơ quan Nhà nước có thẩm quyền quyết định cho phép đầu tư, đầu tư hoặc tài trợ cho dự án hay không.

Thẩm định dự án đầu tư là gì?

Thẩm định dự án đầu tư tiếng Anh là gì?

Thẩm định dự án đầu tư tiếng Anh được gọi là Appraisal of Investment Projects.

Ý nghĩa thẩm định dự án đầu tư

• Là cơ sở để chủ đầu tư đưa ra phương án đầu tư tốt nhất.
• Hỗ trợ cơ quan Nhà nước đánh giá tính phù hợp của dự án đối với quy hoạch phát triển chung của ngành, đất nước trên các mục tiêu và quy mô hiệu quả.
• Xác định được những lợi ích và hạn chế của dự án.
• Giúp những nhà tài trợ đưa ra quyết định chính xác xem có nên tài trợ cho dự án hay không. Xác định cụ thể tư cách pháp nhân của các bên tham gia đầu tư.
• Một dự án thành công là khi các đặc điểm của dự án được nhà quản lý nhận biết và đánh giá đúng đắn. 

Chuẩn bị hồ sơ thẩm định dự án đầu tư

• Tờ trình của chủ đầu tư + báo cáo nghiên cứu
• Văn bản thông qua báo cáo nghiên cứu khả thi
• Các văn bản có giá trị pháp lý
• Văn bản xác nhận khả năng huy động
• Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất
• Quyết định giao đất
• Quy hoạch chi tiết dự án
• Các bản vẽ quy hoạch dự án

Phương pháp thẩm định dự án đầu tư

Phương pháp so sánh các chỉ tiêu

Đây là phương pháp khá phổ biến và đơn giản, so sánh các chỉ tiêu kinh tế –  kỹ thuật của dự án đầu tư với các dự án đã và đang xây dựng/đang hoạt động. Phương pháp này có tác dụng đánh giá tính hợp lý và chính xác các chỉ tiêu của dự án. Nhờ vậy mà các nhà đầu tư sẽ rút ra được những kết luận đúng đắn về dự án và đưa ra quyết định đầu tư chính xác. Những chỉ tiêu được sử dụng để so sánh:

• Tiêu chuẩn thiết kế, xây dựng, tiêu chuẩn về cấp công trình Nhà nước quy định hay điều kiện tài chính mà dự án có khả năng chấp nhận được.
• Tiêu chuẩn về thiết bị, công nghệ trong quan hệ chiến lược đầu tư công nghệ quốc gia, quốc tế.
• Tiêu chuẩn đối với các loại sản phẩm trong dự án mà thị trường đòi hỏi.
• Một số chỉ tiêu tổng hợp như tỷ suất đầu tư, cơ cấu vốn đầu tư.
• Các định mức về tiêu hao năng lượng, nhân công, nguyên liệu, tiền lương, chi phí quản lý… của ngành theo định mức kinh tế – kỹ thuật chính thức hoặc những chỉ tiêu kế hoạch và thực hiện.
• Các chỉ tiêu ở mức trung bình tiên tiến về hiệu quả đầu tư.
• Tỷ lệ tài chính doanh nghiệp theo thông lệ phải phù hợp với hướng dẫn, chỉ đạo của Nhà nước và ngành đối với những doanh nghiệp cùng loại.
• Những chỉ tiêu khác trong trường hợp có dự án và chưa có dự án.

Khi áp dụng phương pháp so sánh, chúng ta cần so sánh những chỉ tiêu được vận dụng phù hợp với điều kiện cũng như đặc điểm chi tiết của dự án và doanh nghiệp, không thể so sánh một cách máy móc và cứng nhắc.

Phương pháp thẩm định theo trình tự

Thẩm định dự án theo trình tự được tiến hành từ tổng quát đến chi tiết, cụ thể:

• Thẩm định giá tổng quát

Đây là phương pháp xem xét tổng quát nhiều nội dung cần thẩm định giá dự án đầu tư, từ đó phát hiện những vấn đề hợp lý hoặc chưa hợp lý rồi mới đi sâu vào chi tiết.

Khi thẩm định tổng quát, bạn sẽ hình dung được khái quát dự án, xác định được tầm quan trọng và quy mô của dự án. Tuy nhiên, vì soi xét tổng quát nên chắc chắn khó phát hiện được những sai sót ở giai đoạn này để sửa đổi, bổ sung như thế nào. Chỉ khi đi vào thẩm định chi tiết, vấn đề này mới được phát hiện.

• Thẩm định giá chi tiết

Sau khi thẩm định tổng quát, ta tiến hành thẩm định chi tiết từng nội dung của dự án về các điều kiện pháp lý, phân tích hiệu quả tài chính, kinh tế – xã hội của dự án. Từng nội dung đưa ra phát được cả hội đồng đánh giá đồng ý hay cần sửa đổi, bổ sung gì thêm không. Tuy vậy, mức độ tập trung cho mỗi nội dung trong dự án là khác nhau vì còn tuỳ vào đặc điểm và tình hình cụ thể của từng dự án.

Ở giai đoạn thẩm định chi tiết, kết luận rút ra ở giai đoạn trước là tiền đề để nghiên cứu. Trong trường hợp những nội dung cơ bản bị bác bỏ thì khả năng cao dự án sẽ bị bác bỏ mà không cần thẩm định các nội dung tiếp theo.

Ví dụ, khi thẩm định mục tiêu của dự án không hợp lý cũng như thiếu tính khả thi về tài chính và phân tích kỹ thuật thì chắc chắn dự án sẽ không được thực hiện.

• Thẩm định giá dự án dựa trên việc phân tích độ nhạy của dự án đầu tư

Thực hiện phương pháp này bằng cách dự kiến những tình huống bất trắc có thể xảy ra như sản lượng đạt thấp, vượt về chi phí đầu tư, tăng chi phí đầu vào và giảm giá thành, chính sách thay đổi bất lợi…

Trung bình, mức độ sai lệch so với dự kiến trong khoảng từ 10 – 20%. Với những dự án vẫn có tính hiệu quả kể cả khi có nhiều bất trắc phát sinh đồng thời thì chứng tỏ dự án có độ vững chắc an toàn cao. Còn với những trường hợp ngược lại thì phải xem xét khả năng phát sinh để đề xuất những biện pháp hữu hiệu khắc phục hạn chế. Nói chung biện pháp thẩm định giá dự án đầu tư này nên được áp dụng đối với các dự án có hiệu quả cao hơn mức bình thường nhưng có nhiều yếu tố thay đổi do khách quan.

Hy vọng qua bài biết này, bạn đọc quan tâm đã hiểu được thẩm định dự án đầu tư là gì và các thông tin liên quan khác.