Bảng giá đất cấp tỉnh giai đoạn 2020 – 2024: Nhiều tỉnh, thành phố chưa công khai

– Nhiều cơ quan Nhà nước ở địa phương đã thực hiện đăng tải công khai bảng giá đất cấp tỉnh và kế hoạch sử dụng đất cấp huyện và đã cung cấp thông tin về kế hoạch sử dụng đất theo yêu cầu của công dân. Tuy nhiên, thông tin cung cấp chưa đầy đủ và thiếu đồng bộ, đồng thời, tỷ lệ các tổ chức thực hiện tốt các quy định vẫn chưa đáp ứng được yêu cầu đặt ra.

27/63 UBND tỉnh đã đăng tải bảng giá đất cấp tỉnh

Đây là một số kết quả từ “Nghiên cứu thực chứng hướng tới thúc đẩy việc tiếp cận thông tin đất đai (TTĐĐ)của người dân” do Chương trình Phát triển Liên hợp quốc (UNDP) tại Việt Nam và Trung tâm Thúc đẩy giáo dục và nâng cao năng lực phụ nữ (CEPEW) phối hợp thực hiện từ tháng 7/2021 – 6/2022 vừa mới được công bố.

Theo nghiên cứu, pháp luật về đất đai và tiếp cận thông tin của Việt Nam đã có những quy định cụ thể về trách nhiệm, quy trình, hình thức và thời hạn công khai thông tin bảng giá đất cấp tỉnh và kế hoạch sử dụng đất cấp huyện cũng như cung cấp những nội dung thông tin này theo yêu cầu của người dân. Nghị quyết của Quốc hội Khoá XIV cũng đã quyết nghị việc Chính phủ cần tuyên truyền nâng cao nhận thức, ý thức chấp hành pháp luật về đất đai, quy hoạch đô thị của tổ chức và công dân; cũng như khuyến khích và tạo điều kiện cho tổ chức, cá nhân, tổ chức xã hội – nghề nghiệp tham gia phản biện xã hội đối với việc thực hiện chính sách, pháp luật về quy hoạch, quản lý, sử dụng đất đai.

Có 27 trong số 63 UBND tỉnh, thành phố đã đăng tải bảng giá đất cấp tỉnh giai đoạn 2020 – 2024.

Theo đó, việc công khai thông tin và cung cấp thông tin về bảng giá đất cấp tỉnh và kế hoạch sử dụng đất cấp huyện theo yêu cầu của người dân được quy định trong Luật Đất đai năm 2013 và Luật Tiếp cận thông tin năm 2016 cũng như các nghị định, thông tư liên quan đến 2 luật này như Nghị định số 148/2020/NĐ-CP, Thông tư số 29/2014/TT-BTNMT, Nghị định số 13/2018/NĐ-CP và Thông tư số 46/2018/TT-BTC. Cung cấp thông tin, dữ liệu đất đai, thông tin về thị trường quyền sử dụng đất và thông tin khác về đất đai là một trong các hoạt động dịch vụ trong lĩnh vực đất đai.

Tuy nhiên, kết quả nghiên cứu cho thấy, có 27 trong số 63 UBND tỉnh, thành phố đã đăng tải bảng giá đất cấp tỉnh giai đoạn 2020 – 2024 (chiếm 42,9%) và có 337 trong số 704 UBND cấp huyện trên toàn quốc đã đăng tải kế hoạch sử dụng đất cấp huyện năm 2021 (chiếm 47,9%). Đồng thời, việc đăng tải thông tin của các cơ quan Nhà nước thiếu đồng bộ, các tài liệu đính kèm thông báo công khai kế hoạch sử dụng đất cấp huyện thường được đăng rải rác ở một số chuyên mục khác nhau trên các cổng/trang thông tin điện tử làm cho người dân gặp khó khăn trong tìm kiếm thông tin một cách đầy đủ.

Kết quả tìm kiếm cho thấy, chỉ có 17% cơ quan đăng tải đầy đủ kế hoạch sử dụng đất cấp huyện đáp ứng yêu cầu đăng tải cả 4 loại tài liệu gồm: thông báo công khai kế hoạch sử dụng đất, quyết định phê duyệt kế hoạch sử dụng đất cấp huyện, báo cáo thuyết minh, và bản đồ kế hoạch sử dụng đất hoặc đăng tải ba loại tài liệu quan trọng nhất ngoại trừ thông báo công khai kế hoạch sử dụng đất.

Trong số yêu cầu cung cấp thông tin gửi tới 561 văn phòng UBND cấp huyện, có 98 cơ quan cung cấp thông tin (chiếm 17,5%), 15 cơ quan từ chối cung cấp thông tin (chiếm 2,7%), 46 cơ quan có phản hồi nghiên cứu viên nhưng không cung cấp thông tin (chiếm 8,2%). Có tới 402 cơ quan không phản hồi (chiếm 71,7%).

Công khai thông tin đất đai theo hướng đăng tải đầy đủ các tài liệu

Để bảo đảm thực thi hiệu quả quyền tiếp cận TTĐĐ của người dân, từ đó góp phần thúc đẩy quản trị tốt đất đai và giảm thiểu xung đột đất đai, nghiên cứu kiến nghị, UBND các cấp thực hiện hiệu quả hơn Luật Tiếp cận thông tin năm 2016, từ đó góp phần thực hiện tốt hơn việc công khai thông tin theo quy định của Luật Đất đai năm 2013. Theo đó, các cơ quan cần nhanh chóng thực hiện các công việc được quy định trong Luật Tiếp cận thông tin năm 2016, gồm: Ban hành và công khai quy chế nội bộ về tổ chức cung cấp thông tin thuộc phạm vi trách nhiệm của mình, và bố trí cán bộ làm đầu mối ở những cơ quan Nhà nước có trách nhiệm cung cấp thông tin; và lập chuyên mục tiếp cận thông tin và danh mục thông tin phải công khai, trong đó có thông tin liên quan đến quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất và bảng giá đất.

Chỉ có 12 trong số 63 tỉnh thành phố thực hiện tốt nhất việc đăng tải thông tin kế hoạch sử dụng đất trên trang thông tin điện tử cấp huyện, đó là các tỉnh Bắc Kạn, Sơn La, Nam Định, Đà Nẵng, Phú Yên, Gia Lai, Tiền Giang, Trà Vinh, Đồng Tháp, Hậu Giang, Sóc Trăng, và Cà Mau. Trong đó, 3 tỉnh Gia Lai, Tiền Giang và Trà Vinh có tất cả các huyện thực hiện tốt việc công khai thông tin.

Bên cạnh đó, các cơ quan Nhà nước thực hiện công khai TTĐĐ theo hướng đăng tải đầy đủ các tài liệu có liên quan đến một bộ hồ sơ quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất hay bảng giá đất vào một chuyên mục cụ thể theo quy định của Luật Tiếp cận thông tin năm 2016. Ví dụ, đối với bộ hồ sơ kế hoạch sử dụng đất cần đăng tải tập trung cả thông báo công khai thông tin, quyết định phê duyệt, báo cáo thuyết minh và bản đồ kế hoạch sử dụng đất.

Bà Ngô Thị Thu Hà – Giám đốc Trung tâm Thúc đẩy giáo dục và nâng cao năng lực phụ nữ bày tỏ: “Người dân, báo chí và các tổ chức xã hội đóng vai trò quan trọng trong thúc đẩy minh bạch thông tin, trong đó có thông tin về quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất và bảng giá đất. TTĐĐ càng minh bạch sẽ giúp cho Nhà nước quản trị nguồn tài nguyên quan trọng này tốt hơn và tăng niềm tin của người dân vào các cơ quan Nhà nước.”